کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست» نوشته مهدی میرکیایی، آخرین جلد از مجموعه 15 جلدی «سرگذشت استعمار» است که به بررسی تاریخ استعمار در کشورهای آسیای شرقی به ویژه چین و همچنین آمریکای لاتین می‌پردازد. این جلد به دوران نفوذ و استعمار کشورهای اروپایی مانند پرتغال، هلند، اسپانیا و بریتانیا در قرون 16 و 17 میلادی در جنوب شرقی آسیا و چین می‌پردازد. شرح تلاش‌های امپراتوری‌های اروپایی برای کنترل تجارت ادویه‌جات و منابع اقتصادی منطقه و رقابت‌های شدید بین آن‌ها. بررسی تأثیرات استعمار بر کشورهای آسیای شرقی و آمریکای لاتین، از جمله جنایت‌ها و کشتارهایی که علیه بومیان این مناطق صورت گرفته است. روایت شکل‌گیری شرکت‌های بزرگ تجاری مانند کمپانی هند شرقی و نقش آن‌ها در گسترش استعمار و استثمار مردم بومی. تمرکز ویژه بر چین در سال‌های 1840 میلادی و ضعف نیروی دریایی چین در برابر قدرت‌های اروپایی و جنگ‌های آن دوره. شرح وقایع تاریخی به زبانی ساده و روان که برای نوجوانان و جوانان قابل فهم و جذاب است. کتاب به زبان ساده و گیرا نوشته شده و برای نوجوانان و علاقه‌مندان به تاریخ استعمار مناسب است. این اثر آموزشی به مخاطبان کمک می‌کند تا با واقعیت‌های تاریخی استعمار و تأثیرات آن بر کشورهای مختلف جهان آشنا شوند. کتاب «ملکه تهی دست» منبعی مفید برای درک تاریخ استعمار در آسیا و آمریکای لاتین است که ضمن روایت تاریخی، به تحلیل و نقد عمیق این دوران می‌پردازد و به ویژه برای نوجوانان علاقه‌مند به تاریخ توصیه می‌شود.

درباره کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست»

بخش‌هایی از کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست» که به جنگ‌های چین و استعمارگران می‌پردازد، به شرح زیر است: این جلد به نفوذ و استعمار کشورهای اروپایی در چین، به ویژه در سال‌های حوالی 1840 میلادی، می‌پردازد که نخستین نفوذ موفق غربی‌ها به خاک چین بود. در این بخش‌ها ضعف نیروی دریایی چین و جنگ‌های آن دوره با قدرت‌های اروپایی بررسی می‌شود. جنگ‌های چین و ژاپن نیز از جمله موضوعات مطرح شده در این مجموعه هستند که در قالب تحلیل تاریخی و مستند روایت می‌شوند. کتاب به بررسی تأثیرات استعمار بر چین، از جمله جنگ‌های تریاک و قیام باکسرها، که نشان‌دهنده ضعف و فساد دولت چین و مقاومت مردم در برابر استعمارگران بود، می‌پردازد. روایت این جنگ‌ها با زبانی ساده و مستند برای نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به تاریخ استعمار ارائه شده است. بنابراین، بخش‌های مربوط به جنگ چین و استعمارگران عمدتاً در جلد پانزدهم مجموعه «سرگذشت استعمار» با عنوان «ملکه تهی دست» آمده و به جنگ‌های دوره نفوذ غربی‌ها به چین و مقاومت‌های داخلی آن کشور اختصاص دارد.

خواندن کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

خواندن کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست» به ویژه به نوجوانان و جوانانی توصیه می‌شود که به تاریخ، به‌ویژه تاریخ استعمار و تأثیرات آن بر کشورهای آسیای شرقی و آمریکای لاتین علاقه‌مندند. این کتاب با زبانی ساده، روان و جذاب نوشته شده و به بررسی تلاش‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی برای استعمار جنوب شرقی آسیا و آمریکای جنوبی می‌پردازد و وقایع تاریخی مهمی مانند جنگ‌های چین با استعمارگران را به گونه‌ای قابل فهم برای مخاطبان نوجوان روایت می‌کند. همچنین، این اثر آموزشی برای کسانی مناسب است که می‌خواهند واقعیت‌های تاریخی استعمار، ظلم‌ها و جنایت‌های صورت‌گرفته بر بومیان این مناطق را بشناسند و درک عمیق‌تری از ریشه‌های نابرابری‌های جهانی امروز پیدا کنند. به دلیل محتوای تاریخی و تحلیل‌های مستند، این کتاب برای مخاطبان نوجوان (رده سنی ج – د) و بزرگسالان علاقه‌مند به تاریخ و مسائل اجتماعی توصیه می‌شود. در مجموع، «ملکه تهی دست» انتخابی عالی برای دوستداران تاریخ با نثری روان و همه‌فهم است که می‌خواهند بدانند چه بر جهان گذشته است و چگونه استعمار بر سرنوشت ملت‌ها تأثیر گذاشته است.

در بخشی از کتاب «سرگذشت استعمار 15: ملکه تهی دست» می‌خوانیم

«در اولین سال‌های قرن هفدهم میلادی، انگلستان کشور ثروتمندی نبود. الیزابت، ملکهٔ این کشور، کف اتاق‌های کاخش را با علف می‌پوشاند و اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها با تمسخر دربارهٔ او صحبت می‌کردند. اخبار سفر‌های پرسود پرتغالی‌ها و هلندی‌ها به گوش ملکهٔ الیزابت می‌رسید و او را هم تشویق می‌کرد تا در جزایر جادویی شرق به دنبال تجارت و ثروت باشد. گروهی از تاجران انگلیسی هم مانند ملکه مشتاق تجارت با آسیا بودند و بالاخره شرکتی را با نظارت او به نام «شرکت هند شرقی» تشکیل دادند. پنج کشتی این شرکت در یکم ژانویهٔ 1601 میلادی سفر دور و دراز خود را به جنوب شرقی آسیا آغاز کردند. در این کشتی‌ها، لباس‌های پشمی، در و پنجره‌های آهنی و کالا‌های دیگر انبار شده بودند تا در آسیا با ادویه مبادله شوند. فرمانده انگلیسی‌ها فردی به نام جیمز لنکستر بود که از طرف ملکه انتخاب شده بود. » «انگلیسی‌ها پرتغالی‌ها را غارت کرده بودند، ولی باید با یک رقیب بسیار نیرومندتر که آن‌ها نیز شرکتی را به نام هند شرقی در آسیا تأسیس کرده بودند، رقابت می‌کردند؛ هلندی‌ها. تعداد کشتی‌های هلندی پنج‌برابر کشتی‌های انگلیسی بود. از طرفی، آن‌ها در جزیره‌های مهم اندونزی قلعه‌هایی ساخته بودند تا از کشتی‌های خود مراقبت کنند و اجازهٔ رفت و آمد به کشتی‌های دیگر را ندهند. هلندی‌ها همیشه این جمله را تکرار می‌کردند که در آسیا «تجارت بدون جنگ و جنگ بدون تجارت غیرممکن است». آن‌ها سرزمین‌ها و جزایری را تصرف می‌کردند و ساکنان آن‌ها را مجبور می‌کردند در خدمت تاجران هلندی باشند. رئیسان شرکت هند شرقی هلند از کارکنان خود در آسیا می‌خواستند با مردم این مناطق مهربان و خوش‌رفتار باشند؛ ولی اگر لازم شد، به زور تازیانه بر پشت آن‌ها سوار شوند. »