کتاب «سفینه بولونیا» اثری مشترک از ایرج افشار، محمدافشین وفایی و شهریار شاهین دژی است. «سفینه بولونیا» اهمیت زیادی در حفظ نام و شعر چند تن از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری آذربایجان دارد. کتاب به معرفی و بررسی مجموعه‌ای از اشعار و متون ادبی این دوره می‌پردازد که پیش‌تر بخش قابل توجهی از آن‌ها ناشناخته یا کمتر شناخته شده بودند. این اثر نقش مهمی در حفظ و معرفی میراث ادبی و فرهنگی این دوره تاریخی ایفا می‌کند. کتاب شامل تصحیح و مقدمه‌ای بر مجموعه‌ای از اشعار است که به صورت جنگ خطی (مجموعه دست‌نوشته‌ها) گردآوری شده‌اند. همکاری سه پژوهشگر برجسته ادبیات فارسی در تألیف کتاب، از جمله ایرج افشار که از پیشگامان ایران‌شناسی و نسخه‌شناسی است، باعث شده اثر از نظر علمی و پژوهشی بسیار معتبر باشد. این کتاب به عنوان منبعی مهم برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات کهن فارسی و تاریخ شعر آذربایجان شناخته می‌شود. «سفینه بولونیا» اثری تخصصی و ارزشمند است که به معرفی و حفظ میراث شعری و فرهنگی دوره‌ای مهم در تاریخ ادبیات ایران کمک می‌کند و برای پژوهشگران ادبیات فارسی و نسخه‌شناسی منبعی قابل توجه به شمار می‌آید. «سفینه بولونیا» اثری تخصصی و ارزشمند است که به معرفی و حفظ میراث شعری و فرهنگی دوره‌ای مهم در تاریخ ادبیات ایران کمک می‌کند و برای پژوهشگران ادبیات فارسی و نسخه‌شناسی منبعی قابل توجه به شمار می‌آید.

درباره کتاب «سفینه بولونیا»

کتاب «سفینه بولونیا» بیشتر به این موضوعات می‌پردازد: حفظ نام و شعر چند تن از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری آذربایجان که پیش‌تر یا ناشناخته بودند یا اطلاعات کمی درباره آنها وجود داشت. تصحیح و معرفی مجموعه‌ای از اشعار این دوره تاریخی که به صورت جنگ خطی (مجموعه دست‌نوشته‌ها) گردآوری شده‌اند و اهمیت ادبی و تاریخی دارند. معرفی و بررسی میراث شعری و فرهنگی دوره‌ای مهم در تاریخ ادبیات ایران، به ویژه در منطقه آذربایجان. در کل، کتاب «سفینه بولونیا» تمرکز ویژه‌ای بر معرفی، تصحیح و تحلیل اشعار شاعران کمتر شناخته شده دوره قرون وسطی ایران دارد و نقش مهمی در حفظ و شناساندن این میراث ادبی ایفا می‌کند.  نقش‌های زندگی ایرج افشار در نگارش کتاب «سفینه بولونیا» و آثار مشابه به چند جنبه کلیدی برمی‌گردد که از ویژگی‌های بارز شخصیت و فعالیت‌های علمی و فرهنگی اوست: ایرج افشار به عنوان ایران‌شناس و نسخه‌پژوه برجسته، با دانش گسترده در زمینه نسخه‌شناسی و تصحیح متون کهن، نقش اصلی را در گردآوری، تصحیح و معرفی مجموعه اشعار و متون ادبی این کتاب ایفا کرده است. تخصص و تجربه او در کار با نسخه‌های خطی موجب شده کتاب «سفینه بولونیا» از نظر علمی بسیار معتبر باشد. او به عنوان کتاب‌شناس و فهرست‌نگار ماهر، توانسته منابع و متون نایاب و کمتر شناخته شده را شناسایی، دسته‌بندی و در این اثر معرفی کند که به حفظ میراث ادبی و فرهنگی دوره‌های تاریخی کمک کرده است. افشار به دلیل پشتکار و علاقه عمیق به ایران‌شناسی و تاریخ ادبیات ایران، بارها سفرهای میدانی انجام داده و با دیدن و بررسی مستقیم نسخه‌ها و آثار، اطلاعات دقیق و مستندی را گردآوری کرده که در این کتاب نیز نمود یافته است. همچنین، او به عنوان نهادساز و فعال فرهنگی، با سابقه طولانی در سردبیری مجلات تخصصی، تدریس دانشگاهی و همکاری با مراکز نسخه‌شناسی، توانسته زمینه‌های پژوهشی لازم برای انتشار چنین آثاری را فراهم کند و به عنوان یکی از پیشگامان این حوزه شناخته شود. از نظر سبک و نگاه پژوهشی، افشار در آثار خود همواره به حفظ اصالت و دقت علمی توجه داشته و این ویژگی در کتاب «سفینه بولونیا» نیز دیده می‌شود؛ او با تلفیق دانش نسخه‌شناسی و ایران‌شناسی، اثری مستند و علمی ارائه کرده است. در مجموع، کتاب «سفینه بولونیا» بازتابی از زندگی علمی، فرهنگی و پژوهشی ایرج افشار است که با توانمندی‌های گسترده‌اش در نسخه‌شناسی، ایران‌شناسی، کتاب‌شناسی و پشتکار فراوان، نقشی محوری در نگارش و تدوین این اثر ایفا کرده است.

خواندن کتاب «سفینه بولونیا» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های ادبیات فارسی، ایران‌شناسی و نسخه‌شناسی که به مطالعه متون کهن و اشعار شاعران قرن ششم و هفتم هجری علاقه‌مندند. علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات ایران و به ویژه شعر منطقه آذربایجان در دوره‌های میانه تاریخی که می‌خواهند با اشعار و نام شاعران کمتر شناخته شده این دوره آشنا شوند. کسانی که به تصحیح متون خطی و نسخه‌شناسی علاقه دارند و می‌خواهند نمونه‌ای از کارهای علمی و پژوهشی در این حوزه را مطالعه کنند. مخاطبانی که به میراث فرهنگی و ادبی ایران اهمیت می‌دهند و به دنبال منابعی برای حفظ و معرفی آثار کمتر شناخته شده ادبیات کهن هستند. اساتید و پژوهشگرانی که به دنبال متنی مستند و معتبر برای تدریس یا پژوهش در زمینه ادبیات کلاسیک و نسخه‌شناسی می‌گردند. این کتاب به دلیل اهمیت در حفظ نام و شعر شاعران کمتر شناخته شده، و همچنین دقت علمی در تصحیح و معرفی متون، منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات و تاریخ فرهنگی ایران محسوب می‌شود.