دفاع مقدس از درخشان‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های تاریخ انقلاب اسلامی ایران است و روایت حماسی پرشکوه مقاومت ملت ایران است که با وجود خسارت‌های آن، سرشار از درس ایستادگی، مقاومت، ایثار، عزت و استقلال می باشد و تجربه های گران‌بهایی در حوزه‌های گوناگون برای نظام جمهوری اسلامی ایران به یادگار گذاشتته است و الگویی برای ایستادگی و عبرت آمیزی برای مبارزات ملت های آزاده علیه استکبار جهانی به حساب می‌رود.
جنگ 8ساله از بزرگ‌ترین افتخارات ملت ایران و تجلیگاه ایستادگی و فداکاری عمومی بی‌نظیر مردم در همه‌ی ادوار تاریخ کشور است؛ به گونه‌ای که چراغی راهنما برای آینده‌های نزدیک و دور مدیریت راهبردی و کلان کشور تلقّی می گردد.
آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌‌العالی) از اولین ساعات آغاز جنگ تحمیلی به عنوان نماینده‌ی حضرت امام خمینی(قدّس‌سرّه) در شورای‌عالی دفاع در این جهاد عظیم نقش مؤثری داشتند و در همان روزهای اول جنگ، عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شدند و در بین رزمندگان حضور یافتند، و چشم امین و بازوی توانمند امام در جهاد مقدّس ملّت قهرمان ایران بودند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی پس از دوران دفاع مقدس تاکنون نیز همواره در بیانات متعدد، نسبت به اهمیت آن دوران و لزوم تبیین و ترویج معارف و ارزش‌های این واقعه‌ی عظیم تأکید فرموده‌اند. برای تدوین این کتاب، رهنمودها و تدابیر مقام معظم رهبری ) در خصوص ابعاد و موضوعات مختلف مرتبط با دفاع مقدس که طی سال‌های 1359 تا 1399 بیان فرموده‌اند، مورد بررسی و بهره‌برداری قرار گرفته، و مطالب آن در ده فصل به شرح زیر دسته‌بندی شده است:
فصل اول: مبانی و کلیات جهاد و دفاع
فصل دوم: چرایی طمع دشمنان در تحمیل جنگ علیه ملت ایران
فصل سوم: نقش تدیّن، معنویّت و مبانی دینی در پیروزی دفاع مقدس
فصل چهارم: نقش مردم و اقشار مختلف مردمی در دفاع مقدس
فصل پنجم: نقش ارگانها و نهادهای مختلف در دفاع مقدس
فصل ششم: نقش دولتها و سازمانهای بین‌المللی در جنگ تحمیلی
فصل هفتم: درسها، عبرتها و دستاوردهای دفاع مقدس
فصل هشتم: الزامات مرتبط با دفاع مقدس
فصل نهم: خاطرات
فصل دهم: برخی شهدای شاخص دفاع مقدس