کَلیله و دِمنه کتابیاست از اصل هندی که در دوران ساسانی به فارسی میانه ترجمه شد. کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایتهای گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شدهاست. نام آن از نام دو شغال با نامهای کلیله و دمنه گرفته شدهاست. بخش بزرگی از کتاب اختصاص به داستان این دو شغال دارد. اصل داستانهای آن در هند و در حدود سالهای 100 تا 500 پیش از میلاد به وقوع میپیوندند. مجتبی مینوی درباره این کتاب میگوید: کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعههای دانش و حکمت است که مردمان خردمند قدیم گردآوردند و «بهرگونه زبان» نوشتند و از برای فرزندان خویش به میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی میداشتند، میخواندند و از آن حکمت عملی و آداب زندگی و زبان میآموختند. توضیحات مترجم این ترجمه از کلیله و دمنه : کلیله و دمنه را چند تن از بزرگان به نثر فارسی درآوردهاند. نامدارترینشان کار ابوالمعالی نصرالله بن عبدالحمید (نصرالله منشی) است. این ترجمه در نیمهی نخست سدهی ششام هجری برای بهرامشاه غزنوی فراهم شد که ترجمهای امین قلمداد نمیشود. خواندناش برای فارسی زبانان امروز بسی دشوار می نماید و به عنوان یکی از متون فارسی در آن دوره شایستهی بررسی است نه به عنوان ترجمهای از کلیله و دمنه. اما در برگردان پیشرو : 1- ویراستهی منفلوطی مرجع بوده که متنی روا در سرزمینهای عربی و کتاب درسی دانشگاهی در این کشورها است، و با همکاری حسنطباره بر پایهی نسخهی سیلوستر دوساسی و چاپهای مصر و بیروت فراهم آمده.