کتاب «ایران در فرایند انقلاب؛ امام خمینی و چالش سنت و مدرنیته» نوشته دکتر سید مصطفی تقوی مقدم به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر منتشر شده است.

درباره کتاب ایران در فرایند انقلاب؛ امام خمینی و چالش سنت و مدرنیته

در مقدمه کتاب درباره هدف از انتشار کتاب آمده است: «برای تبیین انقلاب اسلامی اصولاً نیازها و مطالبات بنیادین جامعه ایران در دوره 150ساله منتهی به انقلاب که در کشمکش میان جامعه ایران و حکومت قاجار و پهلوی پاسخ خود را نیافته و همچنان معوق مانده و پاسخ می‌طلبیدند، کدام بودند و چگونه شکل گرفتند؟ جامعه ایران برای پاسخ به آنها چه واکنشی‌هایی از خود نشان داده و چه جریان‌های فکری سیاسی بدین منظور شکل‌گرفته و نسخه تجویزی آن جریان‌ها برای پاسخ به آن نیازها چه بوده و بین آنها و نظام سیاسی بر سر آن مطالبات چه کشمکش‌هایی رخ‌داده است؟ چرا آن نسخه‌ها و آن کشمکش‌ها فرجام مطلوب جامعه را نیافتند و آن مطالبات همچنان معوق و بدون پاسخ ماندند؟ مبانی نظری و روش رهبری امام خمینی چه نسبتی با آن نیازها و مطالبات داشتند و چرا و چگونه به ایجاد انقلاب اسلامی و شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی به‌عنوان پاسخ به مطالبات جامعه انجامید؟» نویسنده در پاسخ به این پرسش‌ها کتاب «ایران در فرایند انقلاب؛ امام خمینی و چالش سنت و مدرنیته» را نگاشته است.
 
 سید مصطفی تقوی مقدم در بخش اول کتاب و در دو فصل، به چهارچوب نظری پرداخته است؛ در فصل اول به‌عنوان فرد یا جامعه این موضوع را مطرح کرده و در فصل دوم از دیدگاه متفکران اسلامی معاصر در این باره سخن گفته است.
 
 در بخش دوم کتاب با عنوان «ایران؛ از تهدید موجودیت تا تأسیس جمهوریت» چهارچوب نظری انقلاب مطرح شده است. در فصل اول، شکل‌گیری هویت ملی ایران، رویارویی با دنیای جدید، مدرن‌سازی امر سیاست، تغییر آرایش سیاسی جهان؛ ظهور نظام بین‌المللی دوقطبی، حکومت پهلوی؛ مدرنیزاسیون و چالش‌ها، امام خمینی و چالش‌های ایران معاصر؛ پاسخی متفاوت، شکل‌گیری اندیشه و شخصیت امام خمینی (ره)، مبانی معرفتی امام خمینی، نظریه‌پردازی سیاسی و در فصل دیگر همین بخش، انقلاب؛ روش‌شناسی کنش سیاسی امام خمینی، جریان‌شناسی سیاسی ایران در دهه‌های 1340 و 1350 شمسی، راهبرد ویژه امام خمینی؛ بیدارگری عمومی و انقلاب، نظام‌سازی؛ مدیریت جامعه پساانقلابی، نرم‌افزار نظام؛ ساختار حقوقی مجال بحث‌وبررسی یافته‌اند.
 
 در بخش آخر کتاب، نویسنده نتیجه‌گیری و تحلیل نهایی خود از موضوعات مطرح‌شده را ارائه کرده و به آسیب‌شناسی نظریه‌ها و دستاورد نظریه پژوهش پرداخته است. در این بخش نظریه توهم توطئه، توسعه و نوسازی، اصالت فرهنگی و ابزارانگاری نقد شده است.