در کتاب شعله طور، زندگی و اندیشه‌های حسین‌ بن‌ منصور حلاج ـ عارف معروف، مقتول به سال 309 هجری قمری ـ در قالب نثر ادبی و داستانی روایت شده است. ضمن آن که اندیشه‌های عرفانی و اشعار حلاج نیز در این کتاب نقد و ارزیابی گردیده است. دکتر عبدالحسین زرین کوب این مجموعه را براساس اسناد و اقوال موجود درباره حلاج نوشته است، افزون برآن از دست نوشته قبلی خود در خصوص احوال حلاج استفاده کرده است. دکتر زرین کوب در مقدمه این کتاب اشاره کرده اند که یادداشت های خود درباره ی  شخصیت حلاج که سالها پیش آنها را نوشته اند و اینک به طور اتفاقی یافته اند اساس تنظیم این کتاب بوده است. ایشان در جایی از مقدمه کتاب در این باره گفته اند:

«اکنون که در آنها باز می نگرم درستی هیچ یک از این اسناد را نمی توانم خالی از هر شبهه ای تضمین کنم. می پندارم که این اسناد اگر تصویر واقعی از احوال روحی یک قدیس و یک قهرمان مانند حلاج هم نباشد، به هر حال سعی مجدانه یی برای بازسازی عصر اوست … حلاج این روایات، حلاج تاریخ است ـ جز آن که از دیدگاه یک مورخ تصویر نشده است ـ دیدگاه یک قصه‌پرداز هم با آن آمیخته است. تصویر سایه روشنی از صحنه‌سازی و خیال‌پردازی را شامل است که شاید از یک تحقیق خشک تاریخی بیشتر و بهتر، حالات و مقالات حلاج را نشان می‌دهد.»