دیوان حافظ شیرازی

خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد حافظِ شیرازی متخلص به حافظ در حدود سال 727 هجری قمری متولد شده است. او یکی از بزرگ‌ترین غزل‌سراهای ایرانی است که آثار بسیار ارزشمندی از خودش به یادگار گذاشته است. او مشهور به لِسان‌ُالْغِیْب، تَرجُمانُ الْاَسرار، لِسان‌ُالْعُرَفا و ناظم‌الاطبا است و در میان تمام مردم جهان جایگاه‌ ویژه‌ای دارد. او در جوانی علوم و فنون رایج آن زمان را زیر نظر استادان آن دوره گذراند و در مدت زمان کمی توانست بالاترین دستاوردها را در ادبیات به دست آورد. آوازه‌ی این شاعر تنها محدود به ایران نیست بلکه اشعار این شخصیت در میان علاقه‌مندان به آثار ادبی کلاسیک شرق کاملاً آشکار است. «یوهان ولفگانگ فون گوته» شاعر و ادیب آلمانی به تأثیر از آثار حافظ دیوان شرقی خود را تدوین کرده است.

بیشتر اشعار حافظ غزل است. در غزلیات این شاعر نام دار تأثیر قرآن دیده می‌شود. این شاعر تسلط کافی بر روی هر دو زبان فارسی و عربی داشته و با تکیه‌بر گنجینه‌ی لغاتش خوش‌آهنگ‌ترین غزلیات را سروده است. در غزلیات حافظ المان‌هایی از فرهنگ باستانی ایرانی و فرهنگ اسلامی ایرانی دیده می‌شود از این رو این غزلیات تنها یک سری اشعار ساده نیستند بلکه بخشی از تاریخ و هویت ایران هستند.

حافظ جایگاه بزرگی در ادبیات کلاسیک ایران دارد. او در میان مردم عامه تا تحصیل کرده و مذهبی و غیرمذهبی شناخته شده و معروف است. حافظ بخشی از میراث ادبیات فارسی و ایران است. او آثار بزرگانی همچون رودکی و عبید زاکانی را مطالعه کرده و تحت تأثیر اشعار آن‌ها قرار داشته است. او از شاعران پیشین خود الهام گرفته و سخنوری را به اوج خود رسانده است. در بخشی از رباعیات او می‌خوانیم:

اول به وفا می وصالم درداد، چون مست شدم جام جفا را سرداد

پر آب دو دیده و پر از آتش دل، خاک ره او شدم به بادم برداد