حقوق هسته‌ای

حقوق هسته‌ای «حقوق هسته‌ای» کتاب دیگری است که انتشارات دنیای اقتصاد هفته آینده منتشر خواهد کرد. این کتاب را پنج تن از کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (کارلتون اشتویبر، آلک بائر، نوربرت پلزر، وولفارم تانهوزر) نوشته‌اند، نیلوفر قدیری ترجمه‌اش کرده و پس از بازبینی علمی توسط عزیز شاه‌محمدی کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل، چاپ شده است. در مقدمه این کتاب، مخاطبانش اینگونه احصا شده‌اند: « مخاطب اولیه این کتاب قرار است افرادی درکشورهایی باشند که چارچوب کمتر توسعه یافته قانون هسته‌ای دارند و در توسعه قوانین جدید هسته‌ای فعالیت دارند. مخاطبان بعدی، افرادی درکشورهایی هستند که به بازبینی و تقویت قوانین موجود علاقمند هستند، یا افرادی که علاقمند به اضافه کردن قوانین جدید به حوزه فنی هستند. همچنین این کتاب مورد استفاده دولت‌هایی قرار می‌گیرد که خواستار سازگاری قوانین ملی‌شان با پیمان‌های بین‌المللی در حوزه هسته‌ای هستند. حتی کشورهایی با ساختار حقوقی کمتر توسعه یافته هم ممکن است به استفاده از این کتابچه علاقه نشان دهند. همچنین این کتاب برای تدریس حقوق هسته‌ای در نهادهای آکادمیک و برنامه‌های کمک فنی آژانس و دیگر نهادهای مرتبط ملی و بین‌المللی مفید است.» این کتابچه تلاش دارد تا ویژگی و چارچوب کلی قانون هسته‌ای و روندی را توضیح دهد که طی آن این قانون تدوین و اجرا می‌شود. همچنین این کتابچه مروری مختصر دارد بر تعدادی از حوزه‌های مربوط به استفاده از مواد یا تکنیک‌های هسته‌ای. این تلاش با هدف شناسایی اصول و مفاهیم اصلی و مهم برای نظارت مؤثر بر فعالیت هسته‌ای انجام شده است. یکی از ویژگی‌های مهم این کتابچه اشاره آن به استانداردهای فنی و راهنمایی‌هایی است که آژانس ارائه کرده است. این اسناد منبعی مهم برای تدوین کنندگان قانون ومقامات نظارتی در آماده سازی و اجرای قوانین هسته‌ای است. این اسناد بازتابی است از موقعیت و جایگاه آژانس در ایجاد نوعی اجماع کارشناسی درمسائل فنی و مدیریت در قانون هسته‌ای است. پیام اصلی این کتابچه این است که هیچ الگوی قطعی و واحدی برای چگونگی تدوین قانون انرژی هسته‌ای یا چارچوب نهادی که بتواند قانون ملی هسته‌ای را اجرا کند وجود ندارد. امید است که این کتابچه به هماهنگی مطلوب قوانین ملی هسته‌ای کمک کند. این هماهنگی، روندی است که با تدوین یا بازبینی پیمان‌های بین‌المللی درحوزه‌های مختلف، قوت و اهمیت بیشتری یافته است. این کتابچه، دامنه‌ای از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای که توسط کشورهای عضو آژانس انجام می‌شود را در بر می‌گیرد محمد البرادعی، مدیر کل پیشین آزانس بین المللی انرژی اتمی در دیباچه این کتاب تاکید می کند برای اینکه کمک های آژانس در تدوین قوانین جدید هسته ای و بازبینی قوانین و مقررات واقعا موثر باشد، باید کشورها خودشان نوعی ارزیابی از خود داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که در تدوین قوانین جدید حاکم بر فعالیت های هسته ای و بازبینی قوانین موجود،‌زیرساخت های حقوق ملی هسته ای‌شان مطابق با تعهدات بین الملل است. البرادعی مخاطب این کتابچه را نه تنها قانونگذاران، بلکه مقامات دولتی، ‌کارشناسان فنی، ‌وکلا،‌ دیپلمات‌ها و کاربران فن‌آوری هسته‌ای و همچنین رسانه ها و عموم مردم می داند تا به کمک آن الزامات اولیه و اساسی برای یک زیرساخت کافی و کامل حقوق بین الملل را درک کنند.