تاریخ مشروطه ایران

کتاب "تاریخ مشروطه ایران" اثر احمد کسروی یکی از برجسته‌ترین و معتبرترین منابع درباره انقلاب مشروطه و تحولات ایران در آغاز قرن بیستم است. این کتاب در سال 1319 خورشیدی منتشر شد و تا امروز مرجع مهمی برای پژوهشگران و علاقه‌مندان تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود. در این کتاب، کسروی وقایع آغاز انقلاب مشروطه، شکل‌گیری مجلس، تقابل نیروهای مشروطه‌خواه و سلطنت‌طلب، ماجرای به توپ بستن مجلس، محاصره تبریز و نقش شخصیت‌هایی چون ستارخان و باقرخان را با قلمی دقیق و اسناد دست اول روایت می‌کند. کسروی بسیاری از رویدادها را خود از نزدیک دیده و با دقت فراوان روایت کرده است. به همین دلیل این کتاب سندیت تاریخی بالایی دارد. نثر کسروی ساده و قابل فهم است و حتی خوانندگان غیرمتخصص نیز می‌توانند از آن بهره ببرند. او با رویکردی انتقادی به بررسی علل موفقیت‌ها و ناکامی‌های نهضت و همچنین نقش نیروهای مختلف اجتماعی و سیاسی (مانند روحانیون، روشنفکران و مردم تبریز) می‌پردازد. این کتاب نه تنها روایتگر وقایع مشروطه، بلکه نقطه‌عطفی در تاریخ‌نگاری ایران به‌شمار می‌رود. کسروی انگیزه خود از نگارش کتاب را حفظ روایات اصیل، جلوگیری از تحریف تاریخ و شناساندن قهرمانان واقعی مشروطه عنوان کرده است. تاریخ مشروطه ایران احمد کسروی، اثری مرجع برای فهم یکی از بحرانی‌ترین و سرنوشت‌سازترین دوره‌های تاریخ ایران است. برای کسانی که علاقه‌مند به تحولات سیاسی و اجتماعی ایران معاصر، سرنوشت مشروطه و بررسی ریشه‌های حرکت‌های آزادی‌خواهانه هستند، این کتاب انتخابی اصلی و ارزشمند به‌شمار می‌رود.

درباره کتاب "تاریخ مشروطه ایران"

تا طلوع آفتاب قرن بیستم، ایران در حال فروپاشی ناشی از بحران بود. ایران استقلال اقتصادی و سیاسی خود را توسط امپراتوری‌های روسیه و انگلیس از دست داد زیرا یک سلطنت مطلقه مرفه، کشور را هر چه عمیق‌تر به زیر بار بدهی کشانده بود. عده‌ای از روشنفکران، حاکمیت قانون را راه حل این امر میدانستند و سرانجام عقاید آن‌ها توسط ائتلاف گسترده‌ای از تجار، روحانیون و صنعتگران مطرح شد. در سال 1906، شاه مجبور شد که قانون اساسی و پارلمان (مجلس) را برای اولین بار در جهان اسلام بوجود آورد. احمد کسروی تاریخ انقلاب مشروطه ایران را بازگو می‌کند. کار کسروی برای آگاهی سیاسی مدرن ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. کسروی در یک محله فقیرنشین تبریز متولد شد. او که بعنوان روحانی مطرح شد، تحت تأثیر رنج وخیم استان استان آذربایجان در جریان انقلاب قرار گرفت و نسخه‌ای از تاریخ حاضر را در حدود سال 1922 تهیه کرد. جلد حاضر خواننده را به زندگی در ایران قبل از انقلاب مشروطیت می‌برد و علل فوری انقلاب و اعطای قانون اساسی و افتتاح مجلس را شرح می‌دهد.

خواندن کتاب "تاریخ مشروطه ایران" را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

دانشجویان و پژوهشگران تاریخ: هر کسی که به دنبال پژوهش تخصصی درباره تاریخ معاصر ایران، انقلاب مشروطه و دلایل تحول جامعه ایرانی در آغاز قرن بیستم است، این کتاب را به عنوان یکی از منابع پایه باید بخواند. علاقه‌مندان به تحولات سیاسی و اجتماعی ایران: اگر دوست دارید بدانید که چگونه ایرانیان برای آزادی و عدالت مبارزه کردند و مردم چگونه علیه نظام استبدادی متحد شدند، روایت کسروی نقش کلیدی دارد. مطالعه‌کنندگان عمومی و دوستداران روایت تاریخی: نثر کسروی ساده و روان است و برای همه‌ی سطوح خوانندگان — even بدون پیش‌زمینه تخصصی — قابل فهم و لذت‌بخش محسوب می‌شود. فعالان فرهنگی، هنری و رسانه‌ای: برای تحلیل ریشه‌های بسیاری از مفاهیم روز مانند عدالت، آزادی و شکل‌گیری جامعه مدنی در ایران، این کتاب یکی از ارزشمندترین منابع است. معلمان و مدرسین تاریخآموزگاران دبیرستان و دانشگاه می‌توانند برای تدریس بخش‌های کلیدی تاریخ معاصر ایران از: روایت مستند و تحلیلی کسروی استفاده کنند.

در بخشی از کتاب "تاریخ مشروطه ایران" می‌خوانیم

بدین سان شورش پس از شش روز به پایان رسید. اما نتیجه‌های آن: نخست مشروطه استوار گردید و راه رخنه به آن بسته شد. دوم کمی‌های قانون اساسی دانسته شد و به نوشتن یک «دنباله» برای آن آغاز کردند. سوم مسیو نوز که خود خاری شده و به چشم ایرانیان فرو می‌رفت از کار برداشته شد. چهارم محمدعلی میرزا دانست که هماورد او نه تهران، بلکه تبریز می‌باشد، و اگر برانداختن مشروطه را می‌خواهد باید نخست به چاره آنجا کوشد و خواهیم دید که به چه‌اندیشه‌هایی درباره آن شهر پرداخت. در زمان قاجار، ایران بسیار ناتوان گردید و از بزرگی و جایگاه و آوازه آن بسیار کاسته شد و انگیزه این بیش از همه یک چیز بود و آن اینکه جهان دیگر شده و کشور‌ها به تکان آمده، ولی ایران به همان حال پیشین خود باز می‌ماند. ینان خود کاری نمی‌کردند و دیگران را هم نمی‌گذاردند. در زمان محمدشاه میرزا ابوالقاسم قایم مقام وزیرکاردانی بود و به شایندگی کار‌ها را پیش می‌برد ولی محمد شاه او را کشت و جایش را به حاجی میرزا آقاسی داد. در زمان ناصرالدین شاه میرزاتقی خان‌امیرکبیر به پیراستن و آراستن ایران می‌کوشید و... ناصرالدین شاه او را کشت... سپس هم حاجی میزاحسین خان سپهسالار به کار‌هایی برخاست... ولی ناصرالدین شاه او را نگه نداشت و مردم نیز ارج او و کار‌هایش را ندانستند.