کتاب شکل گیری علم اسلامی اقبال در «شکل‌گیری علم اسلامی» رویکردی ملایم اما نیش‌دار و هجوآمیزی به ایده‌های منسوخ شده و نادرست دربارهٔ تاریخ علم دارد. این کتاب بیش از آنکه تاریخی و خوشایند باشد، نوشته‌ای جدلی است. چارچوبِ تحلیلی‌ِ مظفر اقبال در تحلیل رابطۀ میان اسلام و علم، متفاوت از چارچوب‌های تحلیلیِ رایج در جهان مسیحی است. اقبال در پیشگفتار کتاب می‌نویسد که معمولاً رابطۀ علم و دین را با «الگوی دو عنصری» تحلیل می‌کنند. در این الگو که علم و دین را دو عنصر متمایز از هم در نظر می‌گیرند. اقبال معتقد است این الگو از رابطۀ میان علم و مسیحیت برخاسته و به اشتباه به تمامیِ ادیان بسط یافته است. بسیاری از آثاری که دربارۀ تاریخ علم یا تاریخ رابطۀ علم و دین نوشته شده‌ و می‌شوند، با این الگو به تحلیل تاریخ نشسته‌اند. فهرست عناوین کتاب: • مقدمۀ سرویراستار • پیشگفتار • اسامی، تواریخ، متون ترجمه شده و اصلاحات فنی • وقایع‌نگاری • مقدمه • جنبه‌های سنت علمی‌اسلامی (سدهٔ هشتم تا شانزدهم) • سطوح رابطهٔ اسلام و علم (سدهٔ هشتم تا شانزدهم) • مسجد و آزمایشگاه و بازار (سدهٔ هشتم تا شانزدهم) • اسلام، عصر انتقال و افول علم اسلامی • اسلام و علم مدرن؛ دورۀ استعماری (1800تا1950) • اسلام و علم جدید؛ مسائل معاصر • آیا علم اسلامی ممکن است؟ • آثار دست‌اول • کتاب‌شناسی مشروح