کتاب تفسیر انسان به انسان : نظریه جدید پیرامون معرفت شناسی انسان خداي ازلي عنوان آسماني «خليفة الله» را به انسان عطا كرده، در حالي كه فرشتگان در شناخت او عاجز و ملائك در آفرينش وي مضطرباند. انسان كيست كه عرش و فرش، مَلك و فلك مأمورند به وي خدمت كنند؟ او كيست كه به تنهايي حامل امانت الهي گشته و تمامي كمالات امكاني از ولايت، نبوت، رسالت، امامت و... در عرصهٴ ذات انساني نمودار ميشود؟ وجود انساني را ميتوان با شيوههاي مختلف مورد مطالعه قرار داد؛ روشهاي وحياني، شهودي، عرفاني، نقلي و عقلي. قرآن كريم، ذات انساني و اوصاف و افعال انسان را با توجه به تمام ابعاد او تبيين كرده و چيزي از بيان حقيقت انساني فروگذار نكرده است؛ ليكن خود انسان خويش را چگونه تفسير ميكند، آيا قدرت تفسير خويش را دارد؟ و... اين نظريه كه به نظريهٴ «تفسير انسان به انسان» شناخته شده، از نوآوريها وآوردههاي بكر و بينظير استاد فرزانه آيت الله العظمي جوادي آملي (دامت بركاته) است، كه با اشراف كامل به حقايق قرآني و معارف عرفاني و دقايق برهاني، بساط اين نظريه بديع را گسترده و تا ژرفاي آن پيش رفته و موشكافانه مسايل آن را تحليل كرده است. اين اثر وزين با يك مقدمه، سه بخش و نُه فصل موضوعات ذيل را در اختيار قرآن پژوهان قرار ميدهد: امكان و اهميت انسانشناسي، بررسي راهها و روشهاي شناخت، ماهيت انسان، هويت قرآني انسان، تفسير انسان متشابه به انسان محكم، ثمرات تفسير انسان به انسان و...