کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب نوزده فصل دارد و موضوع اصلی آن بررسی مفهوم توسعه ی مبتنی بر مبانی معرفتی و تاریخی تمدن غرب است. فصل های گوناگون این کتاب طی سال ها 1364 تا 1366 به صورت سلسله مقالاتی با عنوان «تحقیقی مکتبی در باب توسعه و مبانی تمدن غرب» و به قلم آوینی در ماهنامه ی جهاد چاپ می شد.این کتاب را انتشارات نشر ساقی، که انتشارمجموعه آثار شهید آوینی را برعهده دارد، منتشرکرده است. موضوع اصلی این کتاب همان طور که از عنوان آن بر می آید تحقیق در معنای حقیقی توسعه است که این امر مبتنی بر مبانی معرفتی و تاریخی تمدن غرب مورد توجه قرار گرفته است. دغدغه مکتبی و اسلامی شهید آوینی و همچنین توجه جدی و فهم متعالی ایشان از آرمان های انقلاب اسلامی در کنار درک عمیق و همه جانبه ایشان از تمدن غربی و اهداف و مقاصد و تاریخ معرفتی آن باعث شده است که این کتاب مجموعه ای کم نظیر از نظریات بدیع و جالب توجه ایشان و همفکرانشان را در بر داشته باشد. مهمترین ویژگی محتوایی مطالب این کتاب آن است که خواننده با دقت در تعابیر و همراهی با سیر کلی مباحث ارائه شده به نگاهی نو و دیدگاهی جدید نسبت به مسائل پیرامون خود از جمله توسعه و مباحث مختلف غرب شناسی رهنمون می گردد که در کمتر آثاری این چنین جامع و همراه با نگاه مکتبی و اسلامی می توان چنین مطالبی را یافت.